آشنایی با تحول دیجیتال مکانی
در این ویدیو با تحول دیجیتال مکانی از زبان مهندس همایون یزدان پناه مشاور شهردار قم و رییس ستاد شهر هوشمند شهرداری قم آشنا می شوید.
سوابق مهندس همایون یزدان پناه
- مشاور شهردار قم در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات
- رییس ستاد شهر هوشمند شهرداری قم
- مدیر تحول سازمانی شهرداری قم
- عضوهیات مدیره سازمان فناوری اطلاعات و ارتباطات شهرداری قم
- مدیر اسبق مرکز مدیریت و کنترل ترافیک شهرداری اصفهان
- مدیرعامل اسبق سازمان فناوری اطلاعات و ارتباطات شهرداری اصفهان
- استاد دانشگاه های صنعتی اصفهان، جهاد دانشگاهی صعتی اصفهان و جاع علمی کاربردی شهرداری های استان اصفهان
- رییس شورای شهر بهارستان
پرسش های مصاحبه
- لطفا در خصوص تحول دیجیتال برامون توضیح بدهید که اصلا چی هست؟
تحول دیجیتال فقط استفاده از ابزار دیجیتال نیست اگر چه لازم است ولی كافی نیست بلكه استفاده ای از ابزار دیجیتال به صورتی است كه ماهیت انجام كار را عوض كند اگر چه نتایج همان هائی است كه همیشه دنبال آن هستیم یعنی افزایش سود ، بهره وری ، كیفیت ، سهولت ، رفاه ، آسایش و … ( در هر حوزه ای یک مفهومی دارد) یک مثال: در حال حاضر اكثر ادارات ایران نزدیک به بیست سال است كه از ابزار دیجیتال مانند رایانه ،شبكه های رایانه ای ، گوشی تلفن همراه ، اینترنت ، سایت ، پرتال و … استفاده می كنند ، آیا به نظر شما در این ادارات تحول دیجیتال محقق شده است ؟ اگر چه پاسخ صفر و یک صحیح نیست ولی قطعا تا حد قابل قبول محقق نشده است. خلاصه اینكه : تحول دیجیتال تغییری شگرف در عملكرد آن حوزه (شخص ، سازمان ، شركت ،جامعه ، كشور و … ) با استفاده از فناوری تحول آفرین دیجیتال است
- آقای مهندس وقتی حرف از تحول می زنیم آن هم از نوع دیجیتالی، قطعا صحبت از یکسری فناوری ها مطرح هست که این فناوری ها تحول را رقم می زنند. لطفا در خصوص این فناوری ها صحبت کنید که دقیقا چی هستند.
فناوری ها عامل همیشگی ایجاد تحول هستند و در تحول دیجیتال طیبعتا فناوری اطلاعات و ارتباطات . این فناوری ها بسیار متنوع و هر یک در جایگاه خود اثر گذار هستند.به طور كلی به دو دسته نرم افزاری و سخت افزاری تقسیم می شوند. مثال های سخت افزاری آن مشهود و ملموس فلذا عمدتا برای مردم شناخته شده اند مانند رایانه ها شامل اجزای سخت افزاری آن و تجهیزات و ملزومات جانب آن از موس و صفحه كلید گرفته تا سنسورها و جی پی اس و در اینجا بحثی از آنها نمی كنم. مثال های نرم افزاری آن تا حدود زیادی مغفول و از طرف دیگر به شدت مهم هستند از معماری و طراحی و برنامه نویسی تا بانک های اطلاعاتی و محتویات دیجیتال و تبلیغات و برندینگ و ….
- آیا صرفا استفاده از این فناوری ها می تواند در یک سازمان نتایج چشمگیری به دنبال داشته باشد؟ به عبارت دیگر یک سازمان چه موقع می تواند مدعی شود که دچار تحول دیجیتال شده است؟
این سوال به نوعی با سوال اول ارتباط پیدا می كند ، پاسخ : خیر / به شرطها و به شروطها یک عبارت بسیار مهم در این زمینه توسط یكی از بزرگان گفته شده كه اشاره به آن خالی از لطف نیست :” لحظه بزرگ برای سازمان ، زمانی اتفاق میافتد كه بپذیرد تحول دیجیتال یک مسئله فناورانه نیست ، بلكه یک تغییر فرهنگی است ” یان روگرز لازم به ذكر است كه منظور از فرهنگ در اینجا ، فرهنگ دیجیتال است كه دارای ویژگی های زیر است : چابكی سازمان ، یادگیری مستمر مهارت های دیجیتال ، مشاركت و همكاری ، مشتری مداری ، داده محوری در تصمیم گیری ، محیط باز و انعطاف كاری ، خلاقیت و نوآوری دیجیتال ، تفكر دیجیتال ،روحیه ریسک پذیری ، ارج نهادن به استعدادهای دیجیتال كاركنان حالا پاسخ سوال را دقیق تر عرض كنم ، سازمانی می تواند مدعی تحول دیجیتال شده باشد كه علاوه بر استفاده از فناوری های دیجیتال ، ویژگی های فوق را نیز دارا باشد .
- یکی از این فناوری های تحول آفرین، فناوری اطلاعات مکانی است. باتوجه به رسالت مجموعه GISPlus که کمک به سازمان ها، کسب و کارها و جامعه با اطلاعات مکانی است از شما درخواست داریم در خصوص نقش فناوری اطلاعات مکانی در تحول دیجیتال هم صحبت بفرمایید.
با توجه به اینكه ما در یک دنیای فیزیكی سه بعدی ( طول ، عرض و ارتفاع ) زندگی می كنیم ، طبیعتا چنانچه در زندگی دوم خود یعنی فضای مجازی شبیه سازی سه بعدی مذكور را به خوبی انجام دهیم. با انس و سهولت بیشتری می توانیم در این فضا كار كنیم ، فلذا نقش فناوری اطلاعات مكانی در رشد فرهنگ دیجیتال كاربران بسیار چشمگیر و اثر گذار است و به همین دلیل یكی از روش های موثر كار در فضای مجازی و گرفتن خدمات و یا اطلاعات استفاده از سامانه های مبتنی بر اطلاعات مكانی است.
مثال پركاربرد در حال حاضر جامعه ، استفاده از اطلاعات مكانی و نقشه ای در سامانه های تاكسی اینترنتی است كه مردم بسیار راحت تر از متن آدرس مبدا و مقصد می توانند با فشردن نقاط مورد نظر بروی نقشه با سرعت و دقت بیشتر نیازهای خود را اعلام نموده و خدمات مربوطه را دریافت نمایند.ضمن اینكه در بسیاری از سامانه های تخصصی ، اطلاعات مكانی دیجیتال قابلیت هائی را برای تصمیم گیری ایجاد می كنند كه بی بدیل و منحصر به فرد است.
- چرا باید به سمت تحول دیجیتال برویم؟
جواب ساده آن این است كه اگر نرویم در عصر حاضر و آینده نزدیک نمی توانیم زندگی خوبی داشته باشیم . یعنی در رقابت ها و كلا زندگی و كار عقب خواهیم ماند ، همانند مسابقه سرعت یک چهارپا سوار و یک هواپیما سوار . ضمن اینكه با گسترش بسیار زیاد جوامع پرجمعیت و پیچیده خصوصا در شهرهای بزرگ عدم دیجیتال شدن به معنای جنگ با محیط زیست و عدم امكان تحقق عدالت ، توسعه اقتصادی و… است.
- برای شروع تحول دیجیتال در یک سازمان، نقطه شروع کجاست؟ اگر بخواهیم تحول دیجیتال را در مجموعه پیاده سازی کنیم، از کجا باید شروع کرد؟ چه اقداماتی باید انجام شود؟ کدام تکنولوژی ها باید خریداری شوند؟
مانند همه كارهای جدی و مهم دیگر ابتدا باید برنامه ریزی مناسب انجام داد، از طرف دیگر برنامه ریزی باید دارای دو بعد : سامانه های مورد نیاز و فرهنگ سازی دیجیتال باشد كه پس از برنامه ریزی به طور موازی باید انجام شوند و عدم توجه به هریک باعث افزایش مخاطرات شكست كار می شود. اگر به جای كلمه خرید از كلمه تامین استفاده شود شاید مناسب تر باشد ،همانطور كه اشاره شد فناوری های سخت افزاری و نرم افزاری مورد نیاز است كه بنده تاكید می كنم تامین فناوری های نرم افزاری خصوصا سامانه های مرتبط با امنیت دیجیتال و همچنین سامانه های مدیریت فرایند و سامانه های اطلاعات مكان مند كه مبتنی بر اطلاعات مكانی هستند باید در اولویت باشند كه در كشورهای جهان سوم به دلیل سختی كار و دیربازده بودن به آنها توجه جدی نمی شود و از این بابت دچار مشكل كاهش اثر بخشی در فضای مجازی هستیم.
- سازمان ها در تحول دیجیتال دچار چه چالش هایی ممکن است بشوند؟
بر اساس نظر مكینزی چالش های زیر مهم ترین چالش های تحول دیجیتال هستند:
– عدم وجود داده های مناسب برای تصمیم گیری
– عدم انعطاف فرایند های كسب و كار
–عدم انطباق رویكرد های دیجیتال با روش های سنتیچ
–عدم تختصاص بودجه مناسب وكافی
– نبود زیر ساخت های مناسب لازم
–كمبود استعدادهای دیجیتال
–عدم درك روند های دیجیتالی
– چالش های فرهنگی و رفتاری
به موارد فوق در ایران عدم اعتقادكافی جامعه اعم از مردم و مدیران به ضرورت انجام تحول دیجیتال و توسعه فضای دیجیتال در كار و زندگی را باید اضافه نمود.
- مسئول اجرای تحول دیجیتال در یک سازمان کیست؟ چه بخشی باید استارت را بزند و مسئولیت اجرایی را به دست بگیرد؟
طبیعتا با توجه به دگرگونی وسیعی كه این تحول در سازمان ایجاد می كند این وظیفه به عهده بالاترین مقام اجرائی هر سازمان است CEOكه با توجه به نیاز تخصصی این مهم به مدیر ارشد اطلاعات CIO كه بلافصل با ایشان است و دارای اختیارات كامل در حوزه مدیریت اطلاعات و فناوری اطلاعات و ارتباطات است سپرده می شود كه باید گفت متاسفانه در اكثریت قریب به اتفاق سازمان های ایران چنین ساختاری ایجاد نشده و این اتفاق نیز نیافتاده است. در این حالت مدیران فناوری اطلاعات سازمان ها كه متاسفانه به جای نقش راهبردی نقشش ابزاری دارند ، استارت این كار را با حركت های مقطعی و خصوصا فرهنگ سازی در سطح مدیران باید بزنند.
- با توجه به مسئولیت فعلی شما در حوزه شهر هوشمند، چه ارتباطی بین شهر هوشمند و تحول دیجیتال و نیز تحول دیجیتال مکانی، وجود دارد
ستاد شهر هوشمند در شهرداری قم كه همزمان مدیریت نوسازی و تحول سازمانی را به عهده دارد، یک ساختار موقت ستادی و شبیه سازی شده CIOبرای ایجاد تحول دیجیتال و شهر هوشمند و نه فقط شهرداری هوشمند است ، كه در حال حاضر عمدتا وظیفه فرهنگ سازی و هماهنگی نهادهای مختلف موجود در شهرداری و تا حدودی شهر را برای نیل به جامعه دیجیتال انجام می دهد. در این حوزه مباحثی از قبیل فرهنگ سازی جامعه دیجیتال با كمک اداره آموزش مدیریت سرمایه انسانی و كمیته فرهنگ شهروندی ، تدوین چشم انداز مناسب شهر هوشمند ، معرفی و پی گیری ابزارهای مناسب رسیدن به شهر هوشمند از قبیل سنسورهای ، IOTپی گیری ایجاد زیرساخت ارتباطی مورد نیاز این سنسورها و همچنین ارتباط سامانه های مختلف تا تامین زیرساخت های نرم افزاری مورد نیاز مانند SDP &ESBبرای یكپارچه نمودن سرویس های الكترونیكی موجود و یا در برنامه ایجاد و مدیریت مناسب ارائه سرویس های الكترونیكی با كیفیت مطلوب به شهروندان و همچنین تامین زیرساخت های مورد نیاز اطلاعات مكانی دیجیتال از قبیل SDI و… در حال پی گیری و برنامه ریزی است.