قابلیت های GIS را بشناسید

کار اصلی سامانه اطلاعات مکانی یا GIS این است که سازمان ها، کسب و کارها و افراد را در برنامه ریزی و تصمیم گیری کمک کند.

این کار با اطلاعات مکانی و نقشه ها و اطلاعات توصیف کننده آنها امکان پذیر می شود. پس هر جا که خواستیم از جی آی اس استفاده کنیم باید نقشه هایی مربوط به آن سازمان یا کسب و کار را در دسترس داشته باشیم.

مثلا یکی از تصمیماتی که شهرداری ها می گیرند این است که کدام معابر شهر را آسفالت کنند و برنامه ریزی کنند که در بودجه سال آتی، چقدر پول برای بهبود کیفیت آسفالت شهر در نظر بگیرند. اگر نقشه به روز معابر شهر وجود داشته باشد (یعنی همان اطلاعات مکانی یا اطلاعات جغرافیایی) و نیز مشخص باشد که میزان خرابی، ترک خوردگی، چاله و حفره و… هر معبر چقدر است (یعنی همان اطلاعات توصیفی) پس می توان با GIS این اطلاعات را تجزیه و تحلیل کرد و روی یک نقشه نشان داد کدام معابر شهر در اولویت 1، کدام در اولویت 2 و کدام در اولویت 3 برای ترمیم آسفالت قرار دارند.

واژه GIS سر نام سه واژه Geographic Information System است. البته به جای Geographic از واژه Geospatialنیز استفاده می شود. در این باره به طور کامل در مقاله توضیح داده ایم. وارد شوید و مقاله را کامل بخوانید.

GIS در زندگی روزمره مردم کاربرد دارد

احتمالا شما هم از تاکسی های اینترنتی، سرویس های تحویل غذا و مرسولات و همین طور اپلیکیشن های مسیریابی و گردشگری و یا ده ها مورد دیگر شبیه به این ها استفاده کرده باشید. این ها هم به نوعی یک GIS محسوب می شوند.

GIS در سازمان های دولتی کاربرد دارد

بیشترین کاربرد GIS در سازمان های بزرگ و دولت هاست. GIS در شهرداری ها، استانداری ها، فرمانداری ها، آب و فاضلاب، برق، گاز، مخابرات، منابع طبیعی و… کاربرد دارد و با استفاده از نقشه ها کارهای سازمان ها را آسان و سریع می کند.

GIS در مدیریت کسب و کارها کاربرد دارد

امروزه GIS در کسب و کارهای بزرگ و کوچک استفاده می شود تا با تحلیل مشتریان، تامین کنندگان، رقبا و… بتوان سودآوری یک شرکت را افزایش داد.

به طور کلی GIS یک سیستم پشتیبان تصمیم گیری است. هر جا قرار باشد یک تصمیم گرفته شود و در آن جا بتوان نقشه ها و داده های مکانی و اطلاعات جغرافیایی را استفاده کرد، پس می توان از GIS استفاده کرد تا تصمیمات بهینه تری بگیریم که منجر به کاهش هزینه، کاهش زمان و افزایش بهره وری و بهبود کیفیت زندگی شود.

مثلا وقتی می خواهید از منزل به محل کار بروید می خواهید تصمیم بگیرید از چه مسیری بروید تا سریع تر برسید. پس وقتی دارید از اپلیکیشن های مسیریابی استفاده می کنید یعنی دارید از GIS برای یک تصمیم گیری درست استفاده می کنید. قطعا اگر نقشه معابر شهر و نیز اطلاعات ترافیک شهر وجود نداشت نمی توانستید از GIS در این تصمیم گیری استفاده کنید.

جی ای اس یک نرم افزار نیست و یک سیستم است. بخشی از GIS را نرم افزارها تشکیل می دهند. نرم افزارهایی مثل نرم افزار ArcGIS یا نرم افزار QGIS از جمله نرم افزارهای GIS هستند. البته امروزه نرم افزارهای Web GIS و اپلیکیشن های Mobile GIS نیز در زمره نرم افزارهای نوین GIS هستند.

جی آی اس یک سیستم یا سامانه است که از 5 بخش نرم افزار، سخت افزار، داده ها و نقشه ها، کاربران و روش ها تشکیل شده است. وارد مقاله شوید و در این خصوص بیشتر بخوانید.

نقشه ها در GIS دارای انواع مختلف برداری و رستری هستند. با فرمت های مختلف ارایه می شوند. اما معروفترین فرمت برای نقشه های GIS برداری، فرمت Shapefile و معروفترین فرمت برای نقشه GIS رستری، فرمت tiff می باشند.

رشته GIS در کشور ما در دو گروه علوم فنی و مهندسی و علوم انسانی در مقطع کارشناسی ارشد و دکترا وجود دارد. در رشته GIS گروه فنی مهندسی، این رشته زیر مجموعه رشته مهندسی نقشه برداری و در گروه علوم انسانی زیرمجموعه رشته جغرافیاست.

برای آموزش GIS راه های مختلفی وجود دارد. جستجو در گوگل، خواندن کتاب های GIS، مشاهده فایل های ویدیویی رایگان، شرکت در کلاس های حضوری، استفاده از پکیج های آموزشی و حضور در رشته GIS می تواند انواع راه های مختلف باشند. ما در سایت GISPlus یک دوره رایگان آموزش GIS برایتان فراهم کرده ایم.

کتاب های GIS مختلفی وجود دارند. در بین کتاب های لاتین کتاب Introduction to Geographic Information Systems نوشته آقای چانگ معروف است و در دانشگاه های مطرح دنیا تدریس می شود. همین کتاب را در ایران نیز با اندکی دخل و تصرف ترجمه کرده اند. برای نمونه کتاب سیستم های اطلاعات جغرافیایی ترجمه و تالیف دکتر سیدرضا حسین زاده را نیز می توانید بخوانید