برای استخدام در بازار کار GIS کدام مهارت ها تقاضای بالاتری دارند؟ در حوزه هایی همچون علوم اطلاعات جغرافیایی و فن آوری، که به سرعت در حال تکامل می باشند، یافتن یک شغل GIS ممکن است مثل گذشته چندان راحت و بدون دردسر نباشد.
یکی از فعالیت های اصلی شرکت ما (بهین رایانش آزاد) آموزش GIS است. افرادی زیادی در سال های گذشته با دغدغه کسب درآمد از GIS سراغ ما آمده اند تا آموزش ببینند و بلکه بتواند پول از GIS در بیاورند و عده بیشتری که ناامید آمده اند که ما رشته GIS خوانده ایم و الان بیکار هستیم. اگر شما هم این دغدغه را دارید برای این دغدغه تان 20 دقیقه وقت بگذارید و این مطلب را با دقت بخوانید.
اگر تا پایان این مطلب با من همراه باشید به شما خواهم گفت که:
کارشناسی مهندسی نرم افزار و کارشناسی ارشد GIS هستم. از سال 1380 کار انفورماتیک را شروع کردم و از سال 1386 به ژئوماتیک علاقمند شدم و با GIS آشنا شدم. از آن پس، نگرشم به اندیشه مکان مبنا تغییر یافت و عاشق GIS و سامانه های اطلاعات مکانی شدم. کار خودم را از برنامه نویسی شروع کردم...
آیا تا به حال زمانی بوده که تنها به انجام چند کار نرم افزاری و طراحی یکی دو نقشه برای داشتن یک شغل GIS بسنده کرده باشید؟ یا برعکس، چنین انتظاری تنها تصویری رویایی و آرمان گرایانه و غیر واقعی از چنین شغلی می باشد؟
آیا اگر قصد داشتن چنین شغلی رویایی را در سر داشتید هنوز در جایگاه خود در شغل کنونی تان بودید؟ چه کارهای روزمره ای هم اکنون در شغل تان از شما انتظار می رود که اصلا حتی ۱۵ سال گذشته وجود نداشت؟
هر ساله بر شمار اشخاصی که مدارک و گواهینامه های مرتبط با رشته GIS را دریافت کرده اند، افزوده می شود. به روز نگهداشتن واحد های درسی و نگهداری مدرسان دارای اعتماد به نفس و کارآمد، یک چالش همیشگی است. همچنین کسب مهارت های حرفه ای تر در رشته GIS نسبت به قبل بسیار ساده شده است. در این میان برخی از افراد که دارای کسب و کار GIS هستند، مدعی هستند که هیچ هماهنگی بین نیاز کارفرمایان، آموزش های ارایه شده و آنچه دانشجویان به راستی یاد می گیرند وجود ندارد.
ایشان استادیار گروه علوم زمین در دانشگاه جرجیای غربی می باشد که تحقیقاتی در رابطه با شغل GIS و مهارت های بازار کار GIS در سطح دنیا انجام داده است. در این نوشته ابتدا به بررسی نتایج ایشان می پردازیم و سپس مهارت های بازار کار GIS ایران را بررسی می کنیم.
پژوهشی توسط خانم جسی هانگ برای درک تمایزات و الزامات شغل های مرتبط با GIS، انجام گرفته است و یک تحلیل محتوایی از آگهی های شغلی GIS انجام داده است. وی تقریبا حدود ۱۰۰۰ آگهی استخدامی مرتبط با GIS، ما بین سال های ۲۰۰۷ تا ۲۰۱۴، از سایت های GIScareers و GISjobs و موسسات کاریابی شغل های مرتبط با GIS گرد آوری کرده است.در این پژوهش، عناوین شغلی براساس موقعیت های شغلی به پنج دسته زیر تقسیم بندی شدند:
اگرچه برنامه نویسان، توسعه دهندگان و مهندسان در آموزش و انتظاراتی که از آنان می رود با یکدیگر متفاوت هستند ولی وظایف شغلی اصلی این گروه به اندازه کافی برای قرار گرفتن در این تقسیم بندی، مشابه می باشند. رده “دیگر مشاغل” شامل هماهنگ کننده های GIS، مربیان و مانند آنان می باشد. سپس، مهارت های فردی مشخص شده در هر آگهی مانند داده کاوی، مهارت Web GIS، برنامه نویسی GIS و مدیریت پروژه GIS، به چهار حوزه فنی تقسیم شدند:
و مهارت های عمومی نیز به سه دسته زیر تقسیم شدند:
سپس، خانم هونگ این اطلاعات سازماندهی شده را در نرم افزار NVivo (نرم افزاری برای تجزیه و تحلیل محتوای متنی)، مورد بررسی قرار داد. در ادامه به نتایج این بررسی خواهیم پرداخت.
بیشترین درخواست در میان تمام مشاغل، برای تجزیه و تحلیل و مدل سازی بود که بیش از ۵۶ % از تمام آگهی های کار را به خود اختصاص می داد. این درخواست ها شامل شغل هایی از قبیل تفسیر تصاویر هوایی، تحلیل داده ها مکانی، توسعه پایگاه داده مکانی، داده کاوی مکانی، تحلیل شبکه و استفاده از آمار مکانی می باشد.
دومین گروه مهارت های مورد درخواست، شامل: ارتباطات، مهارت های میان فردی و خود انگیزشی و استقلال بودند. در میان گروه های شغلی، شباهت ها جالب تر از تفاوت بود. جای تعجب نیست، بیشترین درخواست برای مهارت برنامه نویسی GIS، توسعه گر یا مهندس با توانایی توسعه مبتنی بر وب و موبایل بود. (برنامه نویسی Web GIS و برنامه نویسی Mobile GIS که همواره من روی آنها تاکید دارم) ۵۷٫۴% از تمام آگهی های استخدامی در این گروه، نمایانگر چنین مهارتی بودند. اما بیشترین مهارت مورد انتظار برای چهار دسته دیگر از موقعیت های شغلی GIS چه بود؟
مهارت های ارتباطی، در بین دیگر نیازهای شغلی و فنی، تا ۴۵٫۹٪ از آگهی های تبلیغاتی را مختص خود کرده بود. یکی دیگر از نتایج آشکار در بین گروه ها، نمایانگر رتبه بندی مهارت “توسعه پایگاه داده مکانی” به عنوان دومین مهارت مورد انتظار در بین پنج دسته شغلی بود. در حوزه GIS&T، “توسعه پایگاه داده مکانی” می تواند معنای توسعه یک سامانه مکانمند برای یک کاربرد خاص را داشته باشد. اما این دو کلمه به خودی خود در زمینه علوم کامپیوتر و فن آوری اطلاعات از رواج و اهمیت مشترکی بهره مند هستند. انتخاب مکرر لغت “توسعه پایگاه داده مکانی” به عنوان یک شغل در بین تمامی آگهی های مربوط به شغل GIS، نشانگر اهمیت مهارت کار با پایگاه داده مکانی می باشد. دور از انتظار نیست که تا این حد ارتباطات و فناوری اطلاعات در دنیای امروزی با GIS در هم آمیخته باشند. این نشانگر جدایی ناپذیری IT و GIS از یکدیگر می باشد.
به هر حال، بررسی و تحلیل ها نشان داد که امروزه مهارت طراحی و کار با پایگاه داده مکانی به یک نیاز شغلی تبدیل شده است. آیا آمادگی چنین کاری را دارید؟ و یا اینکه فکر می کنید رییس جدید شما واقعا فقط به کسی نیاز دارد که داده ها را پس از ورود به یک صفحه گسترده اکسل بتواند متصل به یک shapefile کند؟ در هر صورت، چه رییس باهوش و یا کارجوی مشتاقی باشید، نیاز به ارتقای سطح مهارت ارتباطاتی خود و تیم تان به صورت حرفه ای می باشید.
پژوهش خانم هونگ نشان داد در بین آگهی های استخدامی، فقدان واژه “Geocomputation” محسوس می باشد. هونگ ، قصد اضافه کردن این واژه به عنوان یک شغل مطلوب و مورد نیاز در گروه “تجزیه و تحلیل و مدل سازی” را داشت. دلیل این امر ، بر اساس این واقعیت بود که Geocomputation به عنوان یک حوزه دانش فراگیر در GIS&T Body of Knowledge 2006 شناخته شده بود که خانم هونگ از آن به عنوان یکی از منابعش برای طبقه بندی اطلاعات استفاده می کرد. Geocomputation در BOK به عنوان “توسعه و استفاده از روش های محاسباتی فشرده برای مطالعه مسایل پیچیده زمانی-مکانی” توصیف شده بود. فقدان وجود چنین واژه ای در آگهی های استخدامی بدین معنا نیست که مشکلات پیچیده زمانمند-مکانمند، دیگر موضوع مورد توجه ای نیستند. در عوض، من پیشنهاد می کنم که محاسبات با کارایی بالا، مدل سازی مبتنی بر اتوماتای سلولی و مبتنی بر عامل و مدل سازی شبیه سازی که قبلا با روش هایGeocomputation متفاوت بودند در حال حاضر لازم و مورد انتظار می باشند و در نتیجه با روش های تحلیلی آمیخته شده اند. شاید “تجزیه و تحلیل داده های بزرگ” در آگهی های استخدامی امروزی رایج باشند اما همگی با یک سنخیت هستند.
BOK یا همان Body of Knowledge مجموعه ای از مفاهیم، اصطلاحات و فعالیت هایی است که یک حوزه تخصصی را توسط انجمن علمی و یا جامعه ای از متخصصین مربوط به آن حوزه ایجاد می کند. در حوزه GIS نیز در سال ۲۰۰۶، انجمن جغرافیدانان آمریکا با همکاری کنسرسیومی از دانشگاه های فعال این حوزه، اقدام به انتشار GIS&T BoK نمودند. برای دانلود نسخه کامل GIS&T BoK می توانید از این نشانی استفاده نمایید.
به طور کلی، بررسی نتایج پژوهش خانم هونگ نمایانگر این است که در سطح بین المللی، اولویت تقاضا برای مهارت های GIS، به شرح زیر است:
یافته های هونگ تایید کننده بسیاری از چیزهایی است که ما در طول زمان تجربه کرده ایم. اینکه مهارت های تکنیکی همیشه در یک روز خاص برای یک کار خاص حیاتی خواهند بود، اما بایستی با توانایی حل کردن همیشگی مشکلات به صورت مکمل استفاده شوند. در مطالعات هونگ، کارآمدی شخصی، صلاحیت دانشگاهی و محل کاری، تا حد زیادی مهارت های “عمومی” به عنوان مسایل مهم و جدی مثل همیشه باقی مانده است.
در اصطلاح روانشناسی و منابع انسانی، مهارت شامل چیزهایی می شوند که ما می توانیم یاد بگیریم و بدست آوریم، در حالی که توانایی شامل چیزهایی هستند که ما به طور طبیعی در درونمان داریم. نکته مهم این است که هر دو می توانند از طریق آموزش و پرورش بهبود پیدا کنند. برای افزایش احتمال به کار گماشته شدن خود در یک جایگاه شغلی، به افزایش مهارت ها و توانایی های خود بپردازید و با توسعه شایستگی و اعتماد به نفس، ایجاد ارتباط بهتر بین مهارت ها و توانایی های ذاتی خود را افزایش دهید.
اکنون می خواهیم به بررسی جایگاه های شغلی GIS در کشورمان بپردازیم. در این بخش، تلاش می کنم تا با استفاده از تجارب چند ساله خود، نکاتی را به خوانندگان و افراد جویای کار GIS بیاموزم.
در نظام آموزشی ما در حال حاضر رشته GIS زیرمجموعه مهندسی نقشه برداری می باشد که در مقطع کارشناسی ارشد در کشور ما وجود دارد. همچنین رشته GIS/RS که زیرمجموعه جغرافیاست و یک رشته مهندسی محسوب نمی شود. در اینجا قصد مقایسه این دو رشته را نداریم بلکه می خواهیم بگوییم افرادی که با مدرک GIS از دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی کشور ما فارغ التحصیل می شوند بیشتر در یکی از این دو رشته به تحصیل پرداخته اند. اگر به بازار کار (بخش خصوصی) سر بزنیم مشاهده می کنیم که جایگاه های شغلی GIS تنها توسط این دو دسته از فارغ التحصیلان در اختیار قرار نگرفته است. اشخاصی را مشاهده می کنیم که در رشته های IT، مهندسی نرم افزار و سایر رشته ها هستند و در یک جایگاه شغل GIS، به مراتب خبره تر از فارغ التحصیلان رشته GIS می باشند. این موضوع به ما می گوید که کسب مهارت، امروزه آنقدر پیچیده نیست.
بعلت همپوشانی مباحث GIS با IT، امروزه مشاهده می کنیم که بسیاری از فارغ التحصیلان رشته مهندسی کامپیوتر و سایر رشته ها هم در این حوزه فعال هستند. حقیقت این است که در بخش خصوصی کمتر به مدرک تحصیلی شما، رتبه و معدل شما و نمرات دروس تان توجه می شود.
اولین اصل در سنجش مهارت ها و توانایی های فنی شما این است که تا چه حد می توانید برای مسایل، راهکار مناسب بیابید. در طول دوره شغلی خودم، تا کنون، فارغ التحصیلان GIS را دیدم که برای مصاحبه شغلی به من مراجعه کردند و انتظار داشتند که چون مدرک کارشناسی ارشد GIS از فلان دانشگاه را دارند، یک جایگاه شغلی مناسب در اختیار آنها قرار داده شود. حال آنکه مهارت آن ها در حدی نبود که بتوان یکی از جایگاه های شغلی GIS موجود در شرکت را به آنها سپرد. وقتی به این فرد می گفتم که الان یک نفر با مدرک دیپلم در حال برنامه نویسی Web GIS در شرکت است، عصبانی می شد و می گفت که این شخص جای مرا در بازار کار گرفته است و من چندین سال در این رشته تحصیل کرده ام. اما خب پاسخش بدیهی بود، شما هم مهارت این شخص را داشته باش تا بتوانی جای او را بگیری! با تمام این تفاسیر خواستم بگویم در بازار کار کنونی کشورمان این مهم نیست که فلان مدرک را از کجا دریافت کرده اید بلکه مهارت شما مهم است.
می پردازیم به مهارت های رایج فعلی مورد نیاز به منظور کار در بازار ایران. دوباره نگاهی به دسته بندی خانم هونگ در خصوص جایگاه های شغلی مرتبط با GIS بیاندازید.
در حال حاضر بیشترین درخواست شغل های مرتبط با GIS در کشور ما در دسته “برنامه نویسان / توسعه دهندگان / مهندسان” قرار دارند. امروزه برنامه نویسانی که مهارت و توانایی برنامه نویسی برنامه های Desktop GIS، جی آی اس تحت وب (یا همان Web GIS) و GIS تحت موبایل (یا همان Mobile GIS) را دارند دارای شانس بیشتر برای کسب یک جایگاه شغلی می باشند.
پس از این افراد، اشخاصی که در دسته “تکنسین ها” می باشند و دارای مهارت ها و توانایی هایی به منظور کار با نرم افزارهای GIS مثل نرم افزار ArcGIS یا نرم افزار QGIS برای ساماندهی داده های مکانی و نقشه ها، آماده سازی، بارگذاری، ویرایش و ترسیم نقشه ها می باشند دارای شانس دریافت یک شغل هستند.
متخصصان GIS در رتبه سوم می باشند. این افراد با مهارت و توانایی خویش می توانید یک تیم GIS را مدیریت نموده و یا نقش یک مشاور GIS را برای یک کسب و کار ایفا نمایند تا پروژه های موجود را به پایان برسانند. این افراد، مهندسینی هستند که علاوه بر تسلط بر مفاهیم GIS و تمامی جنبه های آن، توانایی مدیریت پروژه GIS را نیز دارند.
در رتبه بعدی، هماهنگ کنندگان و مربیان آموزش GIS قرار دارند که با استفاده از تجارب قبلی که کسب کرده اند، اقدام به ترویج دانش خود در زمینه GIS می کنند. تحلیلگران در حوزه GIS امروزه به ندرت در بازار کار خصوصی جذب می شوند. اما امید است که با فراگیر شدن GIS در جامعه و توسعه سامانه های اطلاعات جغرافیایی، نیاز به این افراد روز به روز بیشتر شود. در تصویر زیر، موارد ذکر شده به ترتیب اولویت آورده شده اند. شایان ذکر است این نتایج با استفاده از تجارب چند ساله بیان می شوند و اساتید امر می توانند در راستای تکمیل این نتیجه گیری، دیدگاه های متفاوت و سازنده خود را به ما ارایه نمایند.
با توجه به آنچه گفته شد، دانشجویان رشته GIS و علاقمندان به این حوزه می توانند زمینه مورد علاقه خود به منظور فعالیت تخصصی در رشته GIS و کسب مهارت های ورود به بازار کار GIS را انتخاب نمایند. تلاش ما بر این است که تجربیات خود در زمینه ورود به بازار کار GIS را در اختیار شما قرار دهیم.
مدتی است با فراگیر شدن هوش مصنوعی و استفاده از چت بات هایی نظیر ChatGPT برخی از فعالین بازار کار GIS بیم آن دارند که هوش مصنوعی شغل آنها را بگیرید و دایم در اینستاگرام از من سوالاتی در این خصوص می پرسند.
در این زمینه یک مطلب آموزشی کامل به همراه ویدیویی از کار عملی با ChatGPT آماده کرده ام که پیشنهاد می کنم حتما آن را ببینید. اما به طور خلاصه باید بگویم اگر تغییر نکنیم محکوم به فنا هستیم. این ربطی به هوش مصنوعی و سایر تکنولوژی ها ندارد. با رشد تکنولوژی شما باید یا بگیرید چطور با افزایش مهارت های خود، آدم حرفه ای تری شوید و تکنولوژی را به خدمت شغل و درآمد خود درآورید. اگر از ChatGPT به خوبی استفاده کنید می توانید به یک حرفه ای در GIS تبدیل شوید.
آنچه به عنوان یک پیشنهاد در سخن پایانی می خواهم بگویم این است که به همان اندازه که مهارت ها و توانایی های فنی برای یافتن یک شغل GIS مهم می باشند، مهارت های عمومی که به آنها اشاره شد (شامل مهارت های شخصی و اجتماعی، مهارت های مدیریتی و مهارت های تحلیلی) نیز بسیار مهم می باشند. این مهارت ها را می بایست در طول زمان تجربه نمایید و در خود پرورش دهید. به این مهارت ها Soft Skills گفته می شود و کمتر توسط کارجویان مورد توجه قرار می گیرند. آنچه در مسیر شغلی خود باید به آن اهمیت دهید، تجربه کار با افراد خبره GIS و کارآزموده و حضور در پروژه های GIS برجسته می باشد. لذا هیچگاه بر تقویت یک سویه مهارت های فنی متمرکز نشوید به گونه ای که از سایر مهارت های عمومی غافل شوید.
اگر قصد دارید بیشتر با بازار کار GIS ایران و مهارت های مورد نیاز برای ورود موفقیت آمیز به بازار و شروع کسب درآمد از GIS را فرا بگیرید پیشنهاد می کنم فیلم زیر را تهیه کنید.
منبع: DirectionsMag
پرسش های پرتکرار بازار کار GIS
من در سایت 6 شغل را در بازار GIS توضیح داده ام که باید بررسی کنید کدام یک مناسب شما است. بازار به همه شغل ها نیاز دارد. درست است برنامه نویسی جی آی اس تقاضای خوبی دارد اما نباید فریب ظاهر امر را بخورید و بدون بررسی بخواهید چون تقاضای خوبی دارد و درآمد آن هم خوب است واردش شوید.
کاملا به مهارت های شما بستگی دارد. درآمد ما در هر باطاری تابع نوع مهارت های ما، میزان تقاضا برای آن مهارت و میزان خبرگی ما در آن مهارت دارد. اما شما اگر توانایی کار با نرم افزارهای مرسوم جی آی اس را داشته باشید می توانید با درآمد حداقلی شروع به کار کنید.
اگر برای شروع یادگیری GIS جدی هستید و نیاز به راهنمایی دارید، درخواست مشاوره ثبت کنید. ما با شما تماس می گیریم و کمک تان خواهیم کرد.
دانلود پس از خرید
روش‌های پرداخت
پشتیبانی آنلاین
دسترسی دائم به فایل‌ها
خرید با کیف پول
آموزش رایگان GIS
ما سه کار می کنیم: آموزش GIS، مشاوره GIS، اجرای پروژه های GIS سازمانی
ما کمک می کنیم استقرار GIS در سازمان یا کسب و کار شما ساده، سریع و نتیجه بخش شود. اگر علاقمند GIS هستید، کمک می کنیم متخصص GIS حرفه ای شوید.
اصفهان، میدان ارتش، بلوار کشاورز، رو به روی بانک ملی، ساختمان سپاهان،طبقه دو، واحد 2
از شنبه تا چهارشنبه 9 تا 17
تمامی حقوق این سایت متعلق به منصور ادیبی مشاور GIS سازمانی و مدیرعامل شرکت بهین رایانش آزاد است. این سایت در زمینه آموزش GIS، مشاوره GIS و تولید سامانه های مکانی، فعالیت می‌کند.
اگر در GIS تازه کاری یا اگر آموزش دیدی و نتیجه نگرفتی من در این چالش کمکت میکنم یادگیری GIS را شروع کنی. اول هدف مشخصی بزاری، وضعیت بازار GIS را برایت شرح میدم در نهایت یک مهارت عملی با ArcGIS یادت میدم و در چالش درآمد از GIS با چیزی که یاد گرفتی اولین درآمد از GIS را کسب کنی ولو 1000 تومان!
